سنجش توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان

پژوهش حاضر با روش شناسی " توصیفی – تحلیلی" با هدف تحلیل روند توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان در بازه ی زمانی 1385 تا 1390 و بررسی نابرابری های فضایی توسعه در این مناطق به انجام رسیده است. اهمیت تحقیق حاضر در این است که با شناخت دقیق ابعاد و زوایای گوناگون وضعیت موجود و شناسایی نواحی عقب مانده و محروم در استان خوزستان، توجه برنامه ریزان و طراحان توسعه را به اتخاذ سیاست ها و راهبردهایی برای کاهش نابرابری های ناحیه ای معطوف کند.در همین راستا، این پژوهش با به کارگیری تکنیک های آماری ضریب نابرابری، مدل ضریب ویژگی و حل اختلاف طبقه ای و مدل topsis، سطح توسعه یافتگی شهرستان های را با 4 شاخص اصلی و 40 زیرشاخص مورد بررسی قرار داده است. بر اساس نتایج مدل ضریب ویژگی درسال 1385 شهرستان اهواز در شاخص های اقتصادی و زیربنایی و شهرستان بهبهان در شاخص های آموزشی و بهداشتی – درمانی در رتبه نخست قرار دارد. نتایج حاصل از مدل topsis نیز مانند نتایج مدل ضریب ویژگی و حل اختلاف طبقه ای شهرستان اهواز را در شاخص اقتصادی و شهرستان بهبهان در شاخص های آموزشی و بهداشتی – درمانی در رتبه نخست و با اختلاف از مدل ضریب ویژگی و حل اختلاف طبقه ای شهرستان دشت آزادگان را در شاخص زیربنایی در رتبه نخست قرار دارد. در سال 1390 بر اساس نتایج مدل ضریب ویژگی شهرستان اهواز در شاخص اقتصادی، شهرستان هفتگل در شاخص زیربنایی، شهرستان بهبهان به مانند سال 85 در شاخص-های آموزشی و بهداشتی – درمانی در رتبه نخست قرار دارد که در تطابق با مدل topsis شهرستان اهواز در شاخص های اقتصادی و آموزشی و با اختلاف ناچیزی از مدل ضریب ویژگی شهرستان هندیجان در شاخص زیربنایی، و شهرستان رامشیر در شاخص آموزشی در رتبه نخست قرار دارد. یافته های بدست آمده در شاخص های تلفیقی نشان می دهد که اختلاف فاحشی بین شهرستان اهواز به عنوان مرکز استان با دیگر شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از شاخص های منتخب وجود دارد. نتایج حاصل از محاسبه ضریب تغییرات جهت تحلیل پراکنش شاخص های منتخب نیز نشان می دهد که شاخص اقتصادی با میزان 101.77 در سال 85 و با میزان 105.29 در سال 90 دارای پراکنش نابرابری بین شهرستان های استان است.